Samen zoeken naar oplossingen.

Determinanten Borstkanker

Ernst van de ziekte: Vrouwen met een gevorderde tumor (lokaal of invasief vs. in situ) hebben minder kans om terug te keren naar werk 12 en 18 maanden na diagnose(Bouknight et al., 2006)(bewijskracht**). Een stadium I of II tumor is geassocieerd met een verminderde productiviteit op het werk (Lavigne et al., 2008) (bewijskracht **).

Ziekteduur: tijd sinds operatie (5-10 jaar, >10 jaar) is niet geassocieerd met arbeidsongeschiktheid of het beëindigen of veranderen van baan (Peuckmann et al., 2009)(bewijskracht**).

Mentale belastbaarheid: een laag emotioneel welzijn is geassocieerd met werkloosheid en gemiste werkdagen bij vrouwen die 4-42 maanden geleden gediagnosticeerd zijn met borstkanker (fase I-III) (Avis et al., 2005)(bewijskracht **).

Leeftijd: Oudere vrouwen hebben een verhoogde kans om niet meer terug te keren naar werk (Van Muijen et al., 2013) (bewijskracht ****). Oudere vrouwen (50+) met borstkanker hebben een verhoogde kans om niet te werken 3 jaar na de diagnose (Drolet et al., 2005) (bewijskracht **)

Opleiding: laag opgeleiden hebben een verhoogde kans om 5 jaar na de diagnose borstkanker te verzuimen (Eaker et al., 2011)(bewijskracht **). Mensen met minder dan 11 jaar onderwijs (vs. >12jaar) hebben een verhoogde kans om arbeidsongeschikt te worden 5-15 jaar na en primaire operatie (Peuckmann et al., 2009)(bewijskracht **).

Leefstijl: ernstig overgewicht (BMI>30) is geassocieerd met arbeidsongeschiktheid 5-15 jaar na een initiële diagnose van borstkanker(Peuckmann et al., 2009)(bewijskracht **).

Ervaren gezondheid: er zijn aanwijzingen dat een uitstekend ervaren gezondheid leidt tot minder verlies aan productiviteit onder vrouwen met de diagnose borstkanker (Lavigne et al., 2008) (bewijskracht **).

Eigen motivatie om te werken: mensen die een verminderde waarde hechten aan werk na 3 jaar follow-up t.o.v. direct na de diagnose borstkanker hebben een grotere kans om niet meer te werken na 3 jaar (Drolet et al., 2005)(bewijskracht**).

Bevlogenheid: werknemers die kanker hebben overleefd hebben een gelijke bevlogenheid voor werk vergeleken met mensen zonder kanker, ondanks hun slechtere gezondheidstoestand (Gudbergsson et al., 2008)(bewijskracht **).

Thuissituatie: alleenstaand (gescheiden of weduwe) is, in vergelijking met getrouwd/samenwonend, geassocieerd met arbeidsongeschiktheid of het beëindigen/veranderen van werk. Daarnaast is alleenstaand (niet getrouwd), in vergelijking met getrouwd/samenwonend, geassocieerd met arbeidsongeschiktheid (Peuckmann et al., 2009)(bewijskracht**).

Medische behandeling: chemotherapie zorgt voor een vertraging in terug keer naar werk (Jonsson et al., 2007; Jonsson et al., 2009; Balak et al., 2008; Lauzier et al., 2008)(bewijskracht****). Een minder invasieve operatie is positief geassocieerd met terug keer naar werk (Jonsson et al., 2009; Eaker et al., 2011)(bewijskracht***). Radiotherapie en hormonale therapie, 5-15 jaar na operatie, zijn geassocieerd met het beëindigen/ veranderen van baan (Peuckmann et al., 2009)(bewijskracht**). Aanvullende radiotherapie, aanvullende chemotherapie of aangetaste lymfeklieren vergroten niet de kans op arbeidsongeschiktheid bij vrouwen waarbij 3 jaar geleden borstkanker gediagnosticeerd is (Drolet et al., 2005)(bewijskracht**).

Lichamelijke arbeidsbelasting: werknemers die zwaar moeten tillen in het werk hebben een kleinere kans binnen 12 maanden terug te keren naar werk (Bouknight et al. 2006)(bewijskracht **).

Mentale arbeidsbelasting: hoge werkeisen zijn negatief geassocieerd met terugkeer naar werk (Johnsson et al., 2009) (bewijskracht **).

Sociale steun: (ex-)borstkankerpatiënten die zich door hun werkgever gediscrimineerd voelen hebben een kleinere kans om binnen 12 maanden terug te keren naar werk (Bouknight et al., 2006) (bewijskracht **). Minder sociale steun op het werk is significant gerelateerd aan ziekteverzuim (Nilsson et al., 2013)(bewijskracht **). Sociale steun van de werkgever kan bijdragen aan arbeidsdeelname van vrouwen met borstkanker na een operatie.