Samen zoeken naar oplossingen.

Pijn

Inleiding

Ervaringsdeskundigen geven regelmatig pijn en daarmee verband houdende beperkingen aan als een belemmering voor werkhervatting.1 Er is beperkt onderzoek gedaan naar het begeleiden van werknemers met pijn vanuit het perspectief van de professional en naar het effect van hierop gerichte interventies. Het perspectief van de zieke werknemer blijft meestal buiten beschouwing. Daarom wordt in deze factsheet een aantal aspecten met betrekking tot het thema pijn belicht vanuit het perspectief van de professional. Dit zal waarschijnlijk wel relevante informatie opleveren voor een werknemer met pijnklachten.

De relatie tussen werkhervatting en de pijnervaring en het omgaan met pijn

Uit onderzoek naar de relatie tussen de ervaren pijn en werkhervatting en naar het omgaan met pijn op het werk zijn een aantal algemene conclusies te trekken: 2, 3, 4, 5, 6

  • Psychische en sociale kenmerken hebben een sterke relatie met het verloop van re-integratie;

  • Het zich minder zorgen maken over de pijn blijkt een voorspellende waarde te hebben voor een snellere terugkeer naar werk;

  • Angst voor bewegen door pijn heeft een relatie met een hogere mate van ervaren beperkingen in het werk en met minder snel verlopende re-integratie;

  • Voorspellers van voortdurende arbeidsongeschiktheid op één jaar na ziekmelding wegens pijnklachten zijn:

    • een hogere ernstgraad van de pijn;

    • een hogere mate van fysieke beperkingen;

    • het eerder hebben gehad van dezelfde pijnklachten;

    • een hoge mate van ervaren stress op het werk;

    • het ontbreken van werkaanpassingen op de werkplek.

Interventies

  • Voor mensen met chronische rug- en nekpijn is een combinatie van fysieke oefeningen en cognitieve gedragstherapie een doeltreffende behandeling.7

  • Zestig procent van de mensen met chronische pijn heeft tevens te kampen met depressieve gevoelens. Mensen met een combinatie van chronische pijn en een depressie zijn vaker arbeidsongeschikt dan mensen die alleen chronische pijn ervaren. Dit betekent dat ook de depressieve klachten aandacht dienen te krijgen in de behandeling en begeleiding.8

  • Ernstige pijnklachten (bij artrose) kunnen samenhangen met beperkingen in het werk. Enerzijds komt dit door de ervaren pijn zelf, anderzijds komt dit door functieverlies ten gevolge van de pijn. Het verminderen van de pijn is echter moeilijk te realiseren, functionaliteit verbeteren is daarentegen vaak wel goed mogelijk. Dit is te realiseren door een multidisciplinaire aanpak of door fysiotherapie.9

Algemene aanbevelingen

Het begeleiden en ondersteunen van werknemers met pijn (pijnmanagement) is complex. Verschillende factoren spelen hierbij een rol. Het ontbreken van een doeltreffende aanpak kan leiden tot een langzamere en een minder succesvolle terugkeer naar werk. In veel gevallen is een behandeling die alleen gericht is op het fysieke herstel onvoldoende. Ook psychosociale factoren dienen meegenomen te worden.

Relatie met informatie voor professionals

  1. Omgaan met de ziekte: Coping is een combinatie van de verstandelijke en emotionele reacties op stress of op een ziekte of aandoening (in dit geval pijn), en het gedrag dat daaruit voortvloeit. De manier waarop mensen omgaan met hun ziekte of aandoening heeft te maken met hun gedachten (cognities) over de ziekte, over bijvoorbeeld herstelmogelijkheden, de kans op verergering van de klachten, of de acceptatie van de ziekte door de omgeving. Hoe iemand omgaat met de pijn (pijncoping) hangt nauw samen met andere factoren, zoals de 'beleving’ van de pijn (wat betekent de pijn voor iemand en hoe denkt iemand over de pijn en de gevolgen daarvan?) en de 'acceptatie’ van de pijn (of achterliggende ziekte of aandoening)'. Mensen die op een zodanige manier met de pijn omgaan, dat zij steeds actief proberen om problemen op te lossen die samenhangen met de pijn of de gevolgen daarvan, hebben minder arbeidsverzuim, een hoger werkvermogen en minder vaak een arbeidsongeschiktheidsuitkering.10 11 12 13
    Er bestaan verschillende interventies die mede gericht zijn op de manier waarop iemand omgaat met de ziekte of aandoening of met de pijn. Voorbeelden zijn cognitief gedragsmatige therapie en multidisciplinaire revalidatie gericht op het omgaan met de pijnervaring of ziektebeleving, de acceptatie van de ziekte of aandoening, de bewegingsangst en/of de relatie tussen de ziekte of aandoening en het werk;

  2. Ziektebeleving: De gedachten die een werknemer met een ziekte of aandoening ontwikkelt over een gezondheidsprobleem vormen de basis voor de ziektebeleving. Dit kan de manier waarop iemand omgaat met de ziekte of aandoening beïnvloeden. De manier waarop mensen denken over hun klachten bepaalt mede het verminderd functioneren.
    De ziektebeleving was een belangrijk aangrijpingspunt in een aantal succesvolle interventies gericht op terugkeer of behoud van werk.14 15 16 17 18 19 De effectiviteit van deze interventies was redelijk tot goed. Interventies gericht op ziektebeleving kunnen de tijd tot werkhervatting verkorten.

Meer informatie binnen deze bibliotheek

Er zijn enkele relevante factsheets voor professionals die een relatie hebben met pijn en het omgaan met pijn:

Links

Niet van toepassing

Overige literatuur

Niet van toepassing

Literatuurverwijzingen

1 

Backman CL. Employment and work disability in rheumatoid arthritis. Curr. Opin. Rheumatol. 2004;16(2):148-152.

2 

Sullivan MJL, Ward LC, Tripp D, French DJ, Adams H, Stanish WD. Secondary prevention of work disability: community-based psychosocial intervention for musculoskeletal disorders. J Occup. Rehabil. 2005;15(3):377-392.

3 

Wideman TH, Sullivan MJL. Differential predictors of the long-term levels of pain intensity, work disability, healthcare use, and medication use in a sample of workers’ compensation claimants. Pain 2011;152(2):376-383.

4 

Carriere JS, Thibault P, Milioto M, Sullivan MJL. Expectancies Mediate the Relations Among Pain Catastrophizing, Fear of Movement, and Return to Work Outcomes After Whiplash Injury. J Pain 2015;16(12):1280-87.

5 

Turner JA, Franklin G, Fulton-Kehoe D, Sheppard L, Stover B, Wu, R, Wickizer TM. Early predictors of chronic work disability: a prospective, population-based study of workers with back injuries. Spine 2008;33(25):2809-18.

6 

Clay FJ, Newstead SV, Watson WL, Ozanne-Smith J, Guy J, McClure RJ. Bio-psychosocial determinants of persistent pain 6 months after non-life-threatening acute orthopaedic trauma. J Pain. 2010;11(5):420-430.

7 

Schonstein E, Kenny DT, Keating J, Koes BW. Work conditioning, work hardening and functional restoration for workers with back and neck pain. Cochrane Database Syst. Rev.: CD001822.

8 

Rayner L, Hotopf M, Petkova H, Matcham F, Simpson A, McCracken LM. Depression in patients with chronic pain attending a specialised pain treatment centre: prevalence and impact on health care costs. Pain 2016;157(7):1472-9.

9 

Wilkie R, Hay EM, Croft P, Pransky G. Exploring How Pain Leads to Productivity Loss in Primary Care Consulters for Osteoarthritis: A Prospective Cohort Study. Plos One 2015;10(4):1-11.

10 

Van Rhenen W, Schaufeli WB, Van Dijk FJ, Blonk RW. Coping and sickness absence. Int Arch Occup. Environ. Health. 2008;81(4):461-72.

11 

Schreuder JA, Plat N, Magerøy N, Moen BE, Van der Klink JJ, Groothoff JW, Roelen CA. Self-rated coping styles and registered sickness absence among nurses working in hospital care: a prospective 1-year cohort study. Int J Nurs. Stud. 2011;48(7):838-46.

12 

Van de Vijfeijke H, Leijten FR, Ybema JF, Van den Heuvel SG, Robroek SJ, Van der Beek AJ, Burdorf A, Taris TW. Differential effects of mental and physical health and coping style on work ability: a 1-year follow-up study among aging workers. J Occup. Environ. Med. 2013;55(10):1238-43.

13 

Øyeflaten I, Midtgarden IJ, Maeland S, Eriksen HR, Magnussen LH. Functioning, coping and work status three years after participating in an interdisciplinary, occupational rehabilitation program. Sc J Public Health. 2014;42(5):425-33.

14 

Du Bois M, Donceel P. Guiding low back claimants to work: a randomized controlled trial. Spine 2012;37(17):1425-31

15 

Jensen LD, Maribo T, Schiøttz-Christensen B, Madsen FH, Gonge B, Christensen M, Frost P. Counselling low-back-pain patients in secondary healthcare: a randomised trial addressing experienced workplace barriers and physical activity. Occup. Environ Med. 2012;69(1):21-8.

16 

Karjalainen K, Malmivaara A, Mutanen P, Roine R, Hurri H, Pohjolainen T. Mini-intervention for subacute low back pain: two-year follow-up and modifiers of effectiveness. Spine 2004;29(10):1069-76.

17 

Marhold C, Linton SJ, Melin L. A cognitive-behavioral return-to-work program: effects on pain patients with a history of long-term versus short-term sick leave. Pain 2001;91(1-2):155-63.

18 

Petrie KJ, Cameron LD, Ellis CJ, Buick D, Weinman J.Changing illness perceptions after myocardial infarction: an early intervention randomized controlled trial. Psychosom. Med 2002;64(4):580-6.

19 

Broadbent E, Ellis CJ, Thomas J, Gamble G, Petrie KJ.Further development of an illness perception intervention for myocardial infarction patients: a randomized controlled trial. J Psychosom. Res. 2009;67(1):17-23.